پاور رگلاتور تریستوری یا کنترل توان تریستوری (Thyristor Power Regulation) و به اختصار TPR، وسیله ای است که توان ارسالی به یک مصرف کننده را کنترل و تثبیت می نماید. TPR ها دارای فرامین ورودی به صورت ولتاژ آنالوگ ، جریان آنالوگ ، کنتاکت ON/OFF و مقاومت متغیر (ولوم) هستند. کارکرد کلی TPR بدین شکل است که با توجه به فرمان ورودی و مقدار آن (مثلا جریان mA 4-20) بخش معینی از شکل موج سینوسی برق ورودی را به مصرف کننده منتقل می نماید. در واقع TPR با توجه به فرمان ورودی خود بخشی از موج سینوسی را برش زده و قسمت برش خورده را به مصرف کننده منتقل می کند.
پاور رگلاتور تریستوری (TPR) در دو نوع پاور رگلاتور تک فاز و سه فاز تولید می شوند. بطور کلی پاور کنترلر ها زمان اعمال ولتاژ به مصرف کننده را تغییر می دهند. این کنترل کننده ها واسطه بین کنترلر های دما و حرارت و المنت های حرارتی بوده و متناسب با سیگنال کنترل دریافتی از کنترلر حرارت مقدار ولتاژ روی المنت را تغییر می دهند. به عنوان مثال کنترلر حرارت فرمان اعمال ۶۰٪ را در خروجی خود داده است (از طریق سیگنال ۴ تا ۲۰ میلی آمپر) در اینجا TPR ، میزان ۶۰٪ ولتاژ شبکه را به بار منتقل کرده و ۴۰٪ را بلوکه می کند و بدین ترتیب توان اعمالی به المنت را جهت ایجاد گرمای خواسته شده تغییر می دهد.علاوه بر این کنترل کننده های قدرت تریستور یا TPRها قابلیت نظارت و حفاظت از المنت ها را نیز دارند. در این وسیله جهت قطع و وصل ولتاژ اعمالی به مصرف کننده از یک قطعه نیمه هادی به نام تریستور استفاده می گردد و بر همین اساس به آن پاور رگلاتور تریستوری (TPR) می گویند.
از نظر عملکرد می توان TPR را به یک دیمر اتوماتیک تشبیه نمود. در یک دیمر نیز با چرخاندن پیچ روی دیمر شکل موج سینوسی برق شهر برش خورده و به مصرف کننده که عموما یک لامپ می باشد، منتقل و نور لامپ کم یا زیاد می گردد. در یک TPR فرمان ورودی آن حکم چرخش پیچ دیمر را خواهد داشت که متناسب با مقدار زمان، بخشی از موج سینوسی (ولتاژ ورودی ) به مصرف کننده منتقل شده و بدین شکل توان ارسالی به مصرف کننده کنترل خواهد شد. همچنین میتوان TPR را به یک رله SSR تشبیه نمود که در خروجی خود دارای درصدهای متفاوتی از ولتاژ ورودی می باشد. از این رو به TPRها، رله های SSR آنالوگ نیز گفته می شود.
هسته اصلی و بخش قدرت پاور رگلاتور TPR از قطعه ای به نام تریستور (Thyristor) که یک قطعه نیمه هادی است، تشکیل شده است. این قطعه دارای دو پایه اصلی کاتد و آند و یک پایه ی گیت (Gate) و در مجموع دارای سه پایه می باشد. این قطعه نیمه هادی مانند یک سوئیچ کار می کند. بدین شکل که زمانی که به پایه گیت ولتاژ داده شود، اتصال بین آند و کاتد برقرار شده و زمانی که ولتاژ پایه گیت قطع شود، ارتباط آند و کاتد قطع می گردد. در شکل های زیر سمبل تریستور و نحوه کار آن نشان داده شده است.
تریستور تنها زمانی عمل سوئیچ را انجام میدهد که ولتاژ پایه آند نسبت به کاتد مثبت بوده و پایه گیت دارای ولتاژ باشد. به این خاطر جهت انجام عمل سوئیچ زنی با برق شهر که درای نیم سیکل مثبت و نیم سیکل منفی است از دو تریستور موازی با هم که به شکل زیر بسته می شوند استفاده می گردد.
در داخل TPR نیز از همین ترکیب تریستورها استفاده میگردد. به وسیله ارسال پالس هایی به پایه گیت در موقعیت های زمانی مختلف می توان مقدار مشخصی از ولتاژ ورودی را به مصرف کننده انتقال داد. در اصطلاح به موقعیت زمانی ارسال پالس به گیت تریستور جهت روشن کردن (وصل کردن) آن، زاویه آتش گفته می شود.
در یک TPR زاویه ی آتش به وسیله ی فرمان ورودی تغییر کرده و در نتیجه مقدار مشخصی از ولتاژ برق ورودی به مصرف کننده منتقل می شود.
1- کنترل فاز (Phase Control): در این حالت متناسب با مقدار فرمان ورودی، قسمت معینی از یک سیکل برقی ورودی برش خورده و به بار (مصرف کننده) منتقل می شود.
2- سیکل ثابت (Fixed Cycle): در این روش یک تعداد سیکل به صورت ثابت در نظر گرفته شده (در شکل به طور مثال 4 سیکل) و با توجه به مقدار فرمان ورودی تعدادی از این سیکل ها به خروجی اعمال می شود.
3- کنترل خاموش / روشن (ON/OFF): در این روش با وصل شدن فرمان ورودی (بهصورت ON/OFF) برق ورودی به مصرف کننده منتقل می گردد.
باید توجه داشت که در حالت ON/OFF، قطع و وصل ولتاژ انتقالی به بار در نقطه عبور از صفر انجام می گیرد. اگر به شکل دقت کنیم مشاهده می شود که فرمان ورودی در نقطه A، روشن شده ولی ولتاژ ورودی در نقطه B به مصرف کننده منتقل شده است.
TPRها دارای امکانات ویژه ای در جهت حفاظت و عملکرد بهینه نیز بوده که عبارتند از:
معمولا TPR را به همراه کنترلر های حرارت در جهت کنترل تغییر دما بهک ار می گیرند. باید توجه داشته باشیم که کنترلرهای حرارتی را که می خواهیم به TPR منتقل کنیم باید دارای خروجی جریان 4-20Ma باشد.
به هنگام خرید پاور رگولاتور تریستوری یا کنترلر توان TPR باید به نکاتی از قبیل ولتاژ تغذیه ، تک فاز یا سه فاز بودن تریستور ، توان و نوع فرامین ورودی آن توجه کرد. یوتاب صنعت این امکان را ایجاد کرده که مشتریان عزیز بتوانند در زمان خرید با مطالعه مشخصات فنی محصولات و با مقایسه برندهای معتبر از جمله هانیانگ ، کنترل کننده های قدرت تریستوری با کیفیت را با قیمت مناسب خریداری نمایند. همچنین تمام محصولات برند هانیانگ با ارائه دوسال گارانتی به فروش می رسند. بنابراین پاور رگلاتور هانیانگ را با خیال آسوده خریداری نمایید.